1. Regionalny inspektor wodny kieruje pracą regionalnej inspekcji wodnej.
2. Regionalny inspektor wodny wykonuje zadania, o których mowa w art. 251b, w zakresie swojej właściwości, oraz przekazuje właściwym organom Wód Polskich dokumentację sporządzoną w ramach czynności służbowych, w celu ewentualnego wszczęcia właściwego postępowania lub podjęcia innych czynności przewidzianych w ustawie.
3. Podczas wykonywania zadań regionalnej inspekcji wodnej, o których mowa w ust. 2, inspektorzy regionalnej inspekcji wodnej są uprawnieni do:
1) poboru próbek wody i ścieków do badań wykonywanych przez inspektora akredytowanego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. z 2025 r. poz. 568);
2) nakładania grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w niniejszej ustawie oraz w ustawie z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym;
3) kontrolowania dokumentów uprawniających do połowu ryb osób dokonujących połowu, a w przypadku podejrzenia popełnienia wykroczenia – zatrzymywania tych dokumentów za pokwitowaniem, z tym że dokumenty te wraz z wnioskiem o ukaranie przekazuje się do sądu w terminie 7 dni od dnia ich zatrzymania;
4) kontrolowania liczby, masy i gatunków odłowionych ryb oraz kontrolowania przedmiotów służących do ich połowu;
5) zabezpieczania porzuconych ryb i przedmiotów służących do ich połowu – w przypadku niemożności ustalenia ich posiadacza;
6) żądania wyjaśnień i wykonywania czynności niezbędnych do przeprowadzenia kontroli, w szczególności w zakresie niezbędnym do ustalenia:
a) maksymalnej technicznej wydajności instalacji lub urządzeń służących do wprowadzania ścieków do wód lub ziemi przez podmiot wprowadzający ścieki do wód lub ziemi bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego,
b) rodzaju ścieków wprowadzanych do wód lub ziemi bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego;
7) legitymowania świadków przestępstwa lub wykroczenia w celu ustalenia ich tożsamości;
8) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, a także zwracania się o taką pomoc do jednostek gospodarczych, organizacji społecznych, a w nagłych przypadkach – zwracania się do każdego obywatela o udzielenie doraźnej pomocy na zasadach określonych w przepisach o Policji określających szczegółowe zasady żądania takiej pomocy;
9) dokonywania czynności wyjaśniających w postępowaniach w sprawach o wykroczenia, które zostały określone w przepisach niniejszej ustawy i ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym, sporządzania wniosków o ukaranie do sądu w sprawach o wykroczenia, udziału w charakterze oskarżyciela publicznego oraz wnoszenia środków zaskarżenia od rozstrzygnięć zapadłych w tych sprawach;
10) wstępu i wjazdu na tereny:
a) lasów, zakładów przemysłowych, ośrodków turystyczno-wypoczynkowych, gospodarstw rolnych – w zakresie niezbędnym do prowadzenia kontroli na wodach przyległych do tych terenów,
b) elektrowni, młynów i tartaków wodnych, z wyjątkiem terenów i obiektów sił zbrojnych, Straży Granicznej i Policji oraz innych terenów i obiektów, których szczególne przeznaczenie stanowi informacje niejawne o klauzuli tajności „tajne” lub „ściśle tajne”.
4. Inspektor regionalnej inspekcji wodnej w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia jest również uprawniony do:
1) legitymowania osób podejrzanych w celu ustalenia ich tożsamości;
2) odebrania za pokwitowaniem ryb i przedmiotów służących do ich połowu, z tym że ryby należy przekazać za pokwitowaniem uprawnionemu do rybactwa, a przedmioty – zabezpieczyć;
3) ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą celem niezwłocznego przekazania jej Policji.
5. Wstęp na tereny zamknięte, o których mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, następuje za zgodą i pod nadzorem podmiotu zarządzającego tym terenem.
6. Z czynności, o których mowa w ust. 3 pkt 1, 3, 6 i 8, sporządza się protokół.
7. Do wykonywania przez inspektora regionalnej inspekcji wodnej czynności, o których mowa w ust. 3 pkt 2–10 i ust. 4, stosuje się odpowiednio przepisy o Policji.
8. Inspektorzy regionalnej inspekcji wodnej w związku z pełnieniem obowiązków służbowych korzystają z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny.